Yaşımız ilerledikçe eski, yeni oyun tekerlemesi kısa ve uzun örnekleri tamamı hafızamızdan silinse de yine de yeni nesillere okul çağlarından derslerde uğunmaya öğretilmeye çalışılıyor. Küçüklüğümüzden hafızalarımıza kazınan ve yeni nesillerin mahalle sokak oyunları ortamı yaşamadıklarından dolayı pek fazla bilmediği bu tekerlemelerin hepsi bu yazıda bir araya getirdik.
Çocukluğumuzun belki de en tatlı hatırasıdır oyun tekerlemeleri. Nesilden nesle aktarılan, eğlendirirken düşündüren tekerlemeler çocukların gelişimi için çok faydalıdır. Eski dönemlerde ailelerin ezbere bildiği tekerlemeleri, şimdiki çağda çocuklarına anlatarak gelişimlerini en iyi şekilde desteklemek isteyenler internet üzerinden oyun tekerlemesi araştırması yapıyor. Çocukluğumuzda ne anlam ifade ettiğini bilmediğimiz tekerlemelerle anlatılmak isteneni, bizlerde büyüdükçe öğrendik ve çocuklarımıza da öğretmek istiyoruz. Birbirinden farklı oyun tekerlemesi ile eğlendirirken öğretmek, çocukları oyuna hazırlamak mümkün. Çocukların dil eğitimine önemli derecede katkısı olan oyun tekerlemesi, yetişkinlerin de diksiyon geliştirme sürecinde olumlu etkiler göstermektedir. Çocuk oyunları denildiğinde akla ilk gelen oyun tekerlemesi, aynı zamanda tek başına bir eğitim aracıdır.
Geçmişten günümüzde oyun tekerlemeleri, çocuk oyunlarında en önemli yere sahiptir. Kısa, uzun ve komik olmak üzere oyun tekerlemeleri çok geniş kategoride incelenmektedir. Birbirinden farklı içerikteki tekerlemeler, çocukların ve yetişkinlerin konuşma yeteneğini önemli oranda arttırmaktadır. Güldürücü ve eğitici özelliğe sahip oyun tekerlemeleri ile bir taraftan kendinizi geliştirirken bir taraftan da eğlenceli anlar yaşayarak zamanınızı en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz.
El oyun tekerlemeleri internet kullanıcıları tarafından sıklıkla araştırılmaktadır. Yarı anlamlı yarı anlamsız tekerlemeler, kafiyeli şekilde oluşturulduğundan söylemesi keyifli olduğu gibi kulağa da hoş gelir. El oyun tekerlemeleri çocuklar, eğlenceli zaman geçirmek için kullanır. Aynı zamanda konuşma becerisini geliştirmek, oyunlarda ebe seçmek için de el oyun tekerlemeleri en iyi yoldur.
Sözcüklerin benzerliğinden yararlanılarak kafiyeli şekilde söylenen el oyun tekerlemeleri için unutulmaz basmakalıp sözler de denilebilir.
Oyun tekerlemeleri kısa örnekler ile çocukların oyunları renklendirilebilir. Teknolojinin etkisini giderek gösterdiği günümüzde, geleneksel eğitici oyunlarla çocuklarının gelişimini desteklemek isteyenler, oyun tekerlemeleri kısa örnekler araştırması yapabilir.
Etkileyici bir söz cambazlığı şeklinde de tanımlanabilecek oyun tekerlemeleri genelde hayal ürünüdür. Bu nedenle bazıları anlamsızdır. Ancak yine de, konuşma becerisine katkısı büyüktür. Türkçemizin söz zenginliğini ilgi çekici şekilde yansıtan oyun tekerlemeleri kısa örnekler, masal, bilmece ve tiyatro oyunlarında da sıklıkla kullanılır.
Eski tekerlemeler, sadece çocukları eğlendirme amacına yönelik olarak kullanılmaz. Aynı zamanda konuşma ve dinleme gibi dilin özelliklerini öğretme gibi bir içeriğe de sahiptir. Eski tekerlemeler sayesinde çocuklar öğrenirken bir yandan da ezber yapma alışkanlığı kazanır. Dili ileri seviyede geliştiren tekerlemeler, birçok alanda karşımıza çıkar. Eski tekerlemeler deyince akla ilk olarak çocuk oyunları gelir. Ayrıca çocuklara konuşma ve okuma eğitimi verilirken de tekerlemelerden fazlasıyla yararlanılır.
2 yaş tekerlemeleri daha çok çocukları eğlendirmek amaçlı söylense de, dil eğitimine katkısı çok büyüktür. Bu yaşta çocuklara söylenecek tekerlemeler onları hem eğlendirir hem de dil yeteneğini geliştirir. Çocuğuna akıcı dil eğitimi vermek isteyenler, işe 2 yaş tekerlemeleri araştırarak başlayabilir. Kafiyeli ve ölçülü, çocukların konuşma ve dinleme becerisini geliştirecek 2 yaş tekerlemeleri şu şekildedir:
Fış fış kayıkçı
Kayıkçının küreği
Hop hop eder yüreği
Akşama fincan böreği
Yavrum yesin büyüsün
Tıpış tıpış yürüsün
Fış fış kayıkçı
Kayıkçıya gidelim
Kayığına binelim
Denizlerde gezelim
Akşam eve gidelim
Balıkları yiyelim
Eee Eeee Eee Eee
Pışş Pışş Pışşşşş Pışş
Portakalı soydum
Baş ucuma koydum
Ben bir yalan uydurdum
Duma duma dum
Kırmızı mum
Ben dedemin sakalına kondurdum
Dolapta pekmez
Yala yala bitmez
Ayşecik cik cik cik
Fatmacık cık cık cık
Sen bu oyundan çık
Kırmızı balık gölde, kıvrıla kıvrıla yüzüyor
Balıkçı Hasan geliyor, oltasını atıyor
Kırmızı Balık dinle, sakın yemi yeme
Balıkçı seni tutacak, sepetine atacak
Kırmızı Balık kaç kaç, Kırmızı Balık kaç kaç
Kutu kutu pense
Elmayı yense
Arkadaşım Ayşe ( dönmesi istenilen çocuğun adı söylenir.)
Kutu kutu pense
Elmayı yense
Arkadaşım Ahmet( dönmesi istenilen çocuğun adı söylenir.)
Kutu kutu pense
Elmayı yense
Arkadaşım Mahmut ( dönmesi istenilen çocuğun adı söylenir.)
Arkasını dönse
Yağmur yağıyor, seller akıyor
Arap kızı camdan bakıyoruz – 2 kere*
Yağmur yağıyor, buğday bitiyor
Fırınlar da ekmek pişiyor – 2 kere*
Yağmur yağıyor, sular akıyor
Dalda bir kuş ne hoş ötüyor -2 kere*
O piti piti karamela sepeti
Terazi lastik jimnastik
Biz size geldik bitlendik
Hamama gittik temizlendik
Pit pit o piti piti piti
O o piti piti piti piti
Dersimiz matematik
Öğretmen otomatik
Toplamayı öğrendik
Tenefüste eğlendik
Uç Uç Böceğim
Yarın Düğün Olacak
Annem Sana Terlik Pabuç Alacak
Uç Uç Böceğim
(Uğur Böceği) Çocuk Şarkısı
1.
Çatlak patlak
Üstü yuvarlak
Kremalı börek, üstü çörek
Çek dostum çek, arabayı yoldan çek.
Çek çek amca
Burnun kanca
Al sana bir tabanca
Tabancanın yarısı doktor beyin karısı.
2.
Çatlak patlak
Üstü yuvarlak
Kremalı börek, sütlü çörek
Çek dostum çek, arabanı yoldan çek.
Çek çek amca
Burnu da kanca
Al sana bir tabanca
Tabancada kaç kurşun var?
Veriyorum 10 kuruşum var.
Oooo Allahtan başlıyorum
Şeytanı taşlıyorum
Ruma ruma rum
Kırmızı mum
Dolapta pekmez
Yala yala bitmez
Ayşecik cik cik cik
Fatmacık cık cık cık
Sen bu o-yun-dan çık
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Ustam öldü kürkü var
Satmam on beş liraya
Yağ satarım, bal satarım
Yağlıca ballıca dayak atarım
Yağ satarım, bal satarım
Yağlıca ballıca dayak atarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Yağ satarım, bal satarım
Ustam ölmüş ben satarım
Ustam öldü kürkü var
Satmam on beş liraya
Yağ satarım, bal satarım
Yağlıca ballıca dayak atarım
Yağ satarım, yağ satarım, yağ, yağ, yağ, yağ, yağ, yağ, yağ
Karga karga “gak” dedi.
“Çık şu dala bak” dedi.
Çıktım baktım o dala,
Şu karga ne budala.
Karga fındık getirdi.
Fare yedi bitirdi.
Onu tuttu bir kedi.
“Miyav” dedi, “Av” dedi.
Kuzu kuzu mee
Bin tepeme
Haydi gidelim
Hacı dedeme
Hacı dedem hasta
Mendili bohça
Kendisi hoca
İğne battı, canımı yaktı
Tombul kuş, arabaya koş
Arabanın tekeri,
İstanbulun şekeri
Hop hop altın top
Bundan başka oyun yok
Aç Kapıyı Bezirgan Başı şarkısı, tebeşir
“Aç kapıyı bezirgan başı, bezirgan başı
Kapı hakkı ne verirsin, ne verirsin
Arkamdaki yadigar olsun, yadigar olsun
Bir sıçan, iki sıçan, üçüncüsünde dolaba kapan”
gıt gıt gıdak
yumurtam sıcak
inanmazsan gel de bak